RAI GEDHEK

Sik isuk wis sumuk, srengenge mesam-mesem dewe. Paitun kolem ae mesam-mesem ambek ndoprok ngarepe terase bedake Bu Cip, ambek nithili sawut sik anget.

“Onok wong poseng, koen mesam-mesem ae, Tun.” Paitun njumbul, lho tibake gakro lek ket maeng Wak Daman yo ndhodhok ndik kono. Dungaren kadit ngawab gedhek. Lapo kok ledome mbureng ae. Ate tak tawani sawut kadit odis, osi tambah diuncalno. Ayas sik rikim, wanyok wis genomo ewed.

“Wingenane gedheg wis diborong kabeh ambek Pandi. Durung dibayar, Tun. Mosok sedino-dino liane nyanggong ae. wonge mbulet ae. Mosok gak saaken ambek aku,” jare Wak Daman.

Paitun mbatin, oala kok naisak. Wak Daman bendino mubeng mikul gedhek, yo kadit bendino wong tumbas. Wonge kipa, tau masiyo lawetane ipes, sik ngekei gedhek nang Bik Samini gawe yup-yupane ibuk-ibuk ndik pinggir embong.

Riadi liwat. Apedesan sik sleat-sleot ae. Biasane lambene ambek pengumuman, iki kok ndlujur ae kenthongan iku. Tak tutno ae, mesti onok sing serem iki.

Lhuw… lapo kok wong-wong ngrumbul ndik gapuro. Lho, gapurone dikelir ta. Bendhot kok modele bludreg ngono. Kok kanyab muda-mudi yo an.

“Le, sopo jenengmu. Sopo sing ngonkon awakmu nggambari gapuro iki?” jare Bendhot.

“Kulo dikengken pak, nggeh purun mawon lha tirose pun enten biayane. Peralatan kaleh bahan nggeh pun dicepak aken,” jare arek nom nganal sing ayu.

“Mas, ngeneh yoh. Saya tidak nyanyah biayanyah. Inih… begini inih… Sing dipikir ojir aeh wanyik iki. Beginih ya dik…” Bambing mulai pakek bahasa, tambah mowol-mowol lambene.

“Anak mudah itu, jangan cumak mikir uang. Ikih sampeyan orat-oret, opoh warga kampung sudah setuju? Ikih guduk kampunge mbahmu le ya. Kuduneh sembarang iku musawaroh. Lek warga rameh ngene ikih. Awakmu sing kenek, erweh ambek setape… ngipok merduh… Gapuroh dikrinyo, dipadakno buku gambar aeh…,” jare Bendhot macak penting. Arek nom-noman iku mek ndhlomong, kemringret raine, paling yo ketambahan idune Ngimbab. Koyok hespre.

“Sik Mbing. Ente adane gak itreng ae. Sing salah iku yo sakjane sing ngongkon. Rombongane sing ngonkon maksude. Bethithete yo pancet ae… mbok ubero koyok opo ae yo tetep masalahe ithab-ithaban. Liane yo mek pekoro kepingin ngetop ae. Lek wis pekoro iku, wong iso peteng, pren. Mbuh iku ngidek kancane, njegug, njungkrakno, iku gawe mereka wis sego jangan. Isin? Prei isin…,” jare Jon. Okere bolak-balik itam ae. Ngugib nggoleki korek, njahe koreke gae dulinan Ngimbab hadak. Mas Nari sing ket maeng mek mesam-mesem, akhire kolem genomo. Endik lek wis ngene nggendhem ae, lambene koyok anglo.

“Sakjane ngene lho. Siapa pun boleh saja punya kegiatan sing apiki gawe kampung iki. Tapi yo kudu bener carane. Ojok ngawut. Ndek kene lak akeh sing kudu dijak omong. Onok akline kabeh. Budayawan, seniman, tokoh masyarakat, terus yoopo pendapat warga. Apapun yang ada dan di kampung ini, iku kebudayaan. Kebudayaan iku dasare sopan santun, ngalusno budi bangsa. Onok etikane. Lak onok se pepatah, serahkan pada ahlinya, atau tunggu kehancurannya. Lha, iki ketoke wis mulai, wis kroso…,” jare Pak Nardi.

“Kalok inih, hadak kanyab orang ngetet… wkwkwk. Lha pigimana? Maringonoh kabeh sak karepe deweh… erwe ambek petinggine yah yoh ae… nyah nyoae… ajor kampung ikih. Sekolah ta gak seh neker-neker iku… Sak omplong isineh neker gludhug thok… amit-amit jabang Bendhot…kik..kik…kik…” jare Ngimbab ambik terus ngeles dikabyuk Bendhot.

Paitun osi kolem kekel. Kera nom-noman iku gak wani ngguyu blas. Wedi nang Riadi sing malangkerik. Arek iku gak ero, Riadi iku ketoke ae mendelik tapi asline yo ancen mendholo. Guduk kereng. Putune ae lek Riadi oket, karepe ngudang, osi kepiyer gak gelem-gelem blas digendong hame, sampek gelek sumer. Mantune sampek kadit kane ambek oromoute.

Paitun tail gelagate arek nom iku kepingin ndang eskip. Lek gak ndang ngaleh, osi bunyek dipaido wong sak kecamatan. Ketoke nawake situke nyobak njelasno.

“Begini Bapak-bapak, sebenarnya waktu itu kami diberi proposal, nggak tau proposalnya siapa. Kita cuma disuruh merubah, biar agak nggak sama katanya. Pokoknya bagaimana caranya kegiatan menggambar gapura bisa terlaksana, “ jarene ambek grogi. Jon hadak terus nyelani.

“Sebentar, sampeyan sekolah apa, kuliah di mana? Kalian ini bakal pemimpin. Sampeyan sudah diajari nggak sama dosen-dosen kalian untuk menghargai ide-ide dan karya orang lain? Pernah diberi nasehat kalo mengaku-ngaku idea apa karya orang lain itu sesuatu yang tidak beradab? Maaf ya, saya ini cuma mengingatkan, ngilingno sampeyan-sampeyan iki. Saya sebagai orang tua hanya kuatir, jangan-jangan adik-adik ini hanya buat alat politik, popularitas, sekaligus kambing hitam. Terus ya ini, bisa jadi adu domba warga. Ya moga-moga saja tidak,” jare Jon serius.

Paitun kaget. Jon kok maleh pinter, rodok tepak dino iki. Lhee… kait dibatin, ayas dipendeliki Jon.

Hadak onok libom ate liwat, kabeh minggir. Lhuw… ndik njero libom, onok Pak RW, Pandi, terus setape. Ngono yo mek liwat thok, ambik mlorok, mandeg nyopo ta, kadit. Ndlahom ae.

Arek-arek nom iku yo mek ngowoh ndelok ambik gak enak, tapi terus pamit pisan nyalami wong-wong. Bendhot langsung macak sesepuh.

“Maap yah… pesen saya, sampeyan-sampeyan ini bakalnyah orang-orang baek. Jangan niruh-niruh yang kayak begitu ituh. Wis talah… ojok sampek yo le,” jare Bambing tapi terus nuding ayas.

“Tun, biasa aeh, gak usah mbrebes milih,” jare Bambing. Bedun iku, ayas didhisiki. Wong de’e dewe macak terharu.

Tak langgit pisan ae wis. Janjian nang hamure Lik Asih, ate dikei godir. Gudire kane hare. Papakan ambik Wak Daman ambek praene sik lencu. Oala, wong sabar sampek ngroweng. Uklam nglentruk ambek nyedhot klobote.

“Yoopo, Tun. Saiki akeh wong macak tapi gak tau ngoco. Rai gedhek…,” jerene.